Delfiny to wodne ssaki, które zamieszkują morza obu półkul i wiele rzek ze strefy równikowej. Większość delfinów żyje w oceanie lub w słonawych wodach wzdłuż wybrzeży. Czy to prawda, że delfiny potrafią spać podczas pływania? Co jedzą delfiny i jak polują? Czy istnieją różowe delfiny? Te i inne ciekawostki o delfinach znajdziecie poniżej. Delfin butelkonosy // fot. wikipedia, domena publiczna #1. Ewolucja z lądowych ssaków? Jeszcze 50 milionów lat temu najstarsi znani przodkowie waleni (do tego rzędu należą delfiny) doskonale znały ląd i poruszały się po nim bez najmniejszego problemu. Z wyglądu przypominały wilka i były urodzonymi myśliwymi. Z biegiem lat ich organizm ewoluował. Dziś jeśli przyjrzymy się delfinom dokładniej zobaczymy, iż mają one kostną budowę płetw. #2. Delfiny potrafią pływać i spać jednocześnie Mózg delfina działa w niezwykły sposób. Otóż przez około 8 godzin pracuje on bez zarzutów, po tym czasie jedna z jego półkul (lewa) ulega zmęczeniu. Dla delfina nie jest to jednak oznaka, aby poszukać sobie wygodnego miejsca na sen. Jest to natomiast sygnał do tego, że musi on uaktywnić drugą półkulę – prawą. Gdy jedna półkula mózgowa jest „wyłączona” oko znajdujące się po przeciwnej stronie pozostaje otwarte. Co ciekawe, w trakcie snu zmysły delfinów, takie jak węch a nawet wzrok są w stanie aktywności. #3. Delfiny mają swój własny język Delfiny tak jak i człowiek mają swój własny język. Wyróżnia się dwa sposoby komunikacji wśród delfinów. Pierwszy to język niewerbalny, czyli gesty wykonywane za pomocą płetw, figury, czy całe taneczne układy. Drugi sposób komunikacji to system werbalny, czyli sygnały, a właściwie ultradźwiękowe piski. Wszystkie przeprowadzone dotychczas badania wskazują, że dźwięki wydawane przez delfiny układają się w specyficzny ciąg zdań, które niestety jak na razie rozumieją tylko one same. Na przestrzeni lat zarejestrowano półtora tysiąca różnych odmian pojedynczych dźwięków wydawanych przez delfiny, z czego rozszyfrowano jedynie około 200. #4. Delfiny nadają sobie imiona? Imiona wśród delfinów to również coś co łączy te ssaki z człowiekiem. Niedługo po narodzeniu zwierzęta te nadają sobie imiona. Naukowcy zajmujący się badaniem zachowania delfinów z dźwięków wydawanych przez te zwierzęta wyodrębnili krótkie piski. Te krótkie sygnały odpowiadały każdemu z 14 badanych osobników i prawdopodobnie stanowiły ich imię. Następnie, gdy badacze odtwarzali nagranie, które miało na celu zawołać danego osobnika spośród wszystkich delfinów dochodziło do tego, że konkretny osobnik podpływał do naukowców. Co ciekawe delfin potrafi usłyszeć innego przedstawiciela tego gatunku z odległości 24 kilometrów. #5. Delfin – niezwykle pomocna jednostka Delfiny to zwierzęta, które znane są z niesienia pomocy zarówno w obrębie swojego gatunku, jak również w stosunku do człowieka. W połowie XX wieku zaobserwowano, że samica delfina butlonosego na grzbiecie wynosi na powierzchnię młodego delfina, który urodził się martwy, po czym próbowała mu przywrócić życie podgryzając go tak, aby wyzwolił on w sobie funkcje życiowe. Z kolei w czasie zdarzenia jakie miało miejsce u wybrzeża Korei Południowej grupa kilku delfinów pomagała innemu choremu delfinowi. Jak wyglądała ta pomoc? Otóż członkowie stada pomagali utrzymać się choremu delfinowi lekko nad powierzchnią wody, a jeden z nich podtrzymywał głowę swoim pyskiem. Pozostali towarzysze pocierali chorego osobnika i przepływali pod nim po to, by pobudzić go do życia. Inny przykład na chęć niesienia pomocy przez delfiny miał miejsce w delfinarium w Chinach. Treserka w czasie pokazów wskoczyła do basenu, ale długo z niego nie wypływała. Zaniepokojony delfin zanurkował po opadające na dno jej ciało i pyskiem wypchnął ją ku górze. Również pewien Amerykanin Martin mógł liczyć na pomocną „dłoń”, a właściwie płetwę tych zwierząt. Kapiąc się w Morzu Czerwonym został zaatakowany przez rekina. Niedługo po tym wokół niego zebrały się trzy delfiny, które płetwami i ogonami odpędziły rekina. #6. Delfiny w Polsce W Polsce jedynym gatunkiem spokrewnionym z delfinami i naturalnie występującym w przyrodzie jest mieszkający w Morzu Bałtyckim morświn. Jest to bardzo rzadki gatunek, który zagrożony jest wyginięciem, stąd też znajduje się pod ścisłą ochroną. Trzeba mieć jednak wiele szczęścia aby go zobaczyć, gdyż w wodach naszego Bałtyku widywany jest tylko kilkanaście razy w roku. W polskiej części Bałtyku w 1994 przebywało do 600 osobników, jednak populacja tego gatunku gwałtownie maleje. W 2014 populację morświnów żyjących w Morzu Bałtyckim oszacowano na 447 osobników // fot. Marcus Wernicke (Tuugaalik), Porpoise Conservation Society ( – Praca własna, CC BY-SA Link #7. Jak polują delfiny? Delfiny jako zwierzęta stadne i lubiące towarzystwo, nic zatem dziwne że polują zazwyczaj grupowo. Po namierzeniu ławicy zwierzęta te okrążają ją bardzo szybko przy tym pływając. Ich kręgi zmniejszają swoje rozmiary, a ryby zostają tym sposobem zmuszone do podpłynięcia bliżej delfinów. Czasami zdarza się, że delfiny ogłuszają inne zwierzęta bardzo silnymi dźwiękami. Dzięki temu, że delfiny posiadły zdolność echolokacji (odbijania się dźwięków od przedmiotów) łatwiej jest im zdobyć pożywienie. #8. Co jedzą delfiny? Przysmak delfinów stanowią ryby. Ciekawostką jest jednak to, że zwierzęta te posiadają dwa żołądki, z czego jeden przechowuje żywność, a drugi ją trawi. Co więcej delfiny nie żują swojego pożywienia. Mają zęby, jest ich 88, ale służą one jedynie do łapania ofiary i rozszarpywania jej. Wodę zwierzęta te otrzymują z jedzeniem więc nie muszą jej pić dodatkowo. #9. Zwierzęta idealnie przystosowane Delfiny to zwierzęta, które w wyniku procesu ewolucji bardzo dobrze przystosowały się do życia w środowisku wodnym. Charakterystyczny wygląd delfina to oczywiście element jego przystosowania. Posiadają one tak zwany melon, czyli wypukły narząd odpowiedzialny za echolokację. Ponadto delfiny charakteryzują się wydłużoną szczęką i sporą ilością zębów, a także tym, że ich płuca są niewiele większe od naszych, jednak delfiny efektywniej wykorzystują tlen zmagazynowany w mięśniach. Również oczy stanowią dla delfina bardzo ważny element. Jego soczewki i rogówki pozwalają mu na bezbłędne widzenie w różnych sytuacjach. Z kolei skóra delfina pokryta jest śluzem, który zmniejsza opór wody. W czasie wykonywania popisów lub podczas polowania mogą osiągać prędkość nawet 50 km/h, a za pożywieniem są w stanie zanurkować do 260 metrów. Czyż to nie przystosowanie idealne? #10. Delfiny bywają groźne Delfiny w sytuacji, gdy czują zagrożenie są w stanie zaatakować nawet człowieka. Badacz zwierząt z Australii, Michael R. Heithaus zaznaczył, że zwierzęta te źle tresowane stanową zagrożenie dla człowieka – mogą zedrzeć skórę, powybijać zęby itp. Co najbardziej denerwuje delfina? Otóż zwierzęta te nie lubią być dotykane. Pierwszy odnotowany zgon z powodu ataku delfina miał miejsce w 1994 roku w Brazylii. W Sao Paulo zamieszkał delfin, który zaprzyjaźnił się z kąpiącymi. Pewnego dnia delfina otoczyło około 30 osób. Delfin nie wiedział co się dzieje i zaczął uderzać głową w kąpiących. W wyniku tego zdarzenia śmierć poniosła jedna osoba. #11. Delfiny zwolnione ze służby Do 2017 roku delfiny służyły w marynarce wojennej USA. Zwierzęta te bardzo szybko się uczą i posiadają niezwykłe zdolności, dlatego też wykorzystywano je do namierzania i dezaktywacji min, które zagrażały pływającym jednostkom i okrętom. Od 2017 roku delfiny zostały zastąpione przez specjalne roboty, które pod wodą mogą pracować nawet 16 godzin. fot. wikipedia – domena publiczna #12. Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków Podczas kręcenia kolejnego odcinka programu „Dolphins – Spy in the Pod”, ekipa telewizji BBC sfilmowała niesamowite zjawisko. Otóż okazało się, że młode delfiny ostrożnie manipulowały rybami z rodziny rozdymkowatych, które, wydzielają neurotoksynę. Mimo, iż duże dawki tej trucizny mogą być śmiertelne, to w małych dawkach dawała ona efekt odurzający. W pewnym momencie zaobserwowano, że delfiny zaczęły dziwnie się zachowywać – unosiły się tuż pod taflą wody, najwyraźniej zahipnotyzowane własnymi odbiciami. Badacze uważają, że sposób w jaki delfiny obchodzą się z rozdymką sugeruje, że nie jest to dla nich żadna nowość. #13. Dwugłowy delfin Do niesamowitego znaleziska doszło w Turcji w 2014 roku. Nauczyciel wychowania fizycznego przechodząc po plaży natchnął się na dwugłowego delfina, którego morze wyrzuciło na brzeg. Służby wezwane na miejsce zabrały delfina do laboratorium w celu przeprowadzenia dalszych badań. Okazało się, że były to syjamskie delfiniątka, który miały wspólny tułów i ogon, nierozwinięte oczy i wspólny aparat oddechowy. Martwy delfin miał metr długości i przeżył około 12 miesięcy. Ciąża syjamska u delfinów zdarza się niezwykle rzadko. fot. #14. Różowe delfiny Inia amazońska jest największym gatunkiem spośród słodkowodnych delfinów. Żyjące głownie w wodach Amazonki i Orinoko delfiny mają jasnoszaro-różowy kolor, który zmienia się wraz z wiekiem. Młode osobniki są ciemnoszare, z czasem zmieniają odcień na srebrny lub różowy. Gatunek ten jest niestety gatunkiem zagrożonym, głownie ze względu na działalność człowieka – zanieczyszczenie wód, łodzie motorowe oraz rybaków, którzy zabijają je a następnie wykorzystują ich ciała jako przynęty. Inia amazońska ma charakterystyczny pysk, który wyciągnięty jest długi i cienki dziób. Inia amazońska – różowy delfin // fot. W 2007 roku u wybrzeży Luizjany zaobserwowano delfina o niezwykle intensywnym, różowym kolorze. Naukowcy są przekonani, że jest to delfin albinos, na co wskazywać mogą jego czerwone oczy. Erik Hue, który po raz pierwszy zobaczył różowego pingwina nazwał go „Pinky”.fot. Erik Rue via #15. Inne ciekawostki o delfinach • Mózg delfina waży od 1500 do 1700 gram. Z kolei mózg człowieka waży około 1300-1400 gram • Delfiny potrafią pływać z prędkością 55 km/h • W zależności od gatunku ciąża u delfina trwa od 9 do 12 miesięcy • Delfiny potrafią rozpoznać swoje odbicie w lustrze i sprawia im to wiele radości • W starożytnej Grecji zabicie delfina podlegało karze śmierci • Delfiny mają skórę tak cienką, że każde najmniejsze otarcie powoduje u nich zranienie • Niektóre delfiny mogą skakać nawet na wysokość 7,5 metra nad powierzchnią wody. Naukowcy nie są zgodni, dlaczego to robią. Być może delfiny skaczą i obracają się, aby komunikować się ze sobą. Może to być forma zabawy i popisywania się przed innymi osobnikami. Niektórzy spekulują, że delfiny skaczą, aby lepiej widzieć odległe rzeczy w wodzie, głównie ofiary • Delfiny to bardzo inteligentne zwierzęta. Według współczynnika encefalizacji (umózgowienia) inteligencja delfina wynosi 4–5 i jest wyższa niż u szympansa, dla którego ten współczynnik wynosi 2,5. Według tego kryterium inteligencja człowieka wynosi 7 Zobacz też:

W SKRÓCIE: czas na spotkanie z delfinami w Turcji! godzinne show w delfinarium Sealanya występy zabawnych fok i lwa morskiego możliwość pływania z delfinem atrakcja dla małych i dużych TERMIN:środa, niedziela CZAS TRWANIA:13:30-18:00 JĘZYK:opiekun polskojęzyczny POSIŁEK:brak wyżywienia MIEJSCE ZBIÓRKI: odbiór z twojego hotelu ANULACJA:bezpłatna anulacja ze zwrotem kosztów do 24h przed rozpoczęciem wycieczki CO CIĘ CZEKA: Zapraszamy na kilkugodzinny wyjazd do pobliskiego Delfinarium Sealanya, który spodoba się nie tylko najmłodszym ale wszystkim miłośnikom zwierząt. Godzinne show obejmuje pokazy indywidualne i grupowe delfinów ( z piłkami, obręczami), występ niezwykle zabawnych fok oraz lwa morskiego. Od lat znane jest również lecznicze oddziaływanie ultradźwięków delfinów na łagodzenie napięcia układu nerwowego tzw. talasoterapia. Wykorzystywana szczególnie u nadpobudliwych dzieci. Dlatego polecamy wszystkim pływanie z delfinem jako niezwykle doświadczenie emocjonalne. Otrzymujemy kamizelki a pływanie odbywa sie poprzez trzymanie górnej płetwy delfina. Obejmuje nie tylko samo pływanie ale również karmienie, taniec, przytulanie czy pocałunek z delfinem. W cenie: odbiór na wycieczkę z hotelu bilet wstępu na show delfinów i fok klimatyzowany transport ubezpieczenie powrót po wycieczce do hotelu Opcjonalnie: zdjęcie robione przez fotografa z delfinem pływanie z delfinem 115€ (wymagana wczesna rezerwacja, szczegóły w zakładce program) Zabieramy: pieniądze, aparat, paszporty dla dzieci, strój kąpielowy i ręcznik (dla osób z wykupionym pływaniem) Ważne: Pływać mogą dorośli i dzieci, których wzrost przekracza 120cm. Dzieci o wzroście poniżej 120cm mogą pływać ale pod opieką rodzica, który winien uiścić za siebie również pełną opłatę. Z pływania nie mogą korzystać kobiety w ciąży oraz osoby niepełnosprawne (również psychicznie). Dla osób niepełnosprawnych organizowane są odrębne seanse pływania. wyjazd z hoteli na show przyjazd do delfinarium, rozdanie biletów, zajecie miejsc na widowni i rozpoczęcie show o 15:00 show fok i delfinów 45-50min. w czasie show można robić zdjęcia i kręcić film po zakończonym show pływanie z delfinem w grupach osobowych pływanie trwa i obejmuje zabawy z delfinem, pocałunek, pływanie wyjazd w kierunku hoteli powrót do hoteli ok. 18:00 w zależności od tego czy w grupie sa osoby z wykupionym pływaniem co wydłuża pobyt w delfianrium. Podczas show można bezpłatnie filmować i robić zdjęcia bez fleszu, podczas pływania z delfinem filmowanie jest zabronione. Zdjęcia w czasie pływania wykonuje wyłącznie profesjonalny fotograf, u którego można zakupić zdjęcia (cena za pakiet zdjęć do ustalenia na miejscu). Aby zamówić pływanie z delfinem wymagana jest wcześniejsza rezerwacja (w szczycie sezonu nawet i wpłata całości kwoty na nasze konto, ze względu na bardzo dużą liczbę chętnych. Przy wejściu na teren delfinarium każdy otrzymuje bilety i opaski (o różnych kolorach: np. opaska tylko na show, opaska na show + pływanie). Na widowni zajmujemy dowolne miejsca, bilety nie są numerowane. Pływanie odbywa się po skończonym show (osoby z wykupionym pływaniem z opaskami są proszone do instruktorów). Można wtedy przebrać się w strój kąpielowy we wskazanych szatniach. Osoby, które nie korzystają z pływania, po zakończonym show mogą znajdować się na terenie delfinarium, oglądać jak pływają inni lub poczekać w kawiarni. Dla biletów ze zniżką lub bezpłatnych wymagany jest dokument potwierdzający wiek dziecka (paszport). Błędne podanie wieku w czasie rezerwacji skutkuje opóźnieniami przy wejściu na teren delfinarium oraz koniecznością opłaty pełnej ceny. UWAGA: Z pływania mogą korzystać samodzielnie dzieci od 8 lat dzieci 4-7 lat moga pływać pod opieką rodzica który również musi wykupić pływanie dla siebie nie moga pływać z delfinem dzieci ponizej 4-ego roku życia nie mogą korzystać z pływania kobiety w ciąży, chorzy umysłowo, z zespołem Downa, epilepsją, autyzmem, osoby niepełnosprawne nie ma możliwości filmowania podczas pływania z delfinem nie można używać kremów do opalania a na czas pływania należy zdjąć biżuterię w sezonie letnim należy rezerwowac pływanie nawet na 2 tygodnie wcześniej ze względu na ograniczoną liczbę miejsc!

Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące Side, których chcesz się dowiedzieć i nie możesz znaleźć odpowiedzi na tej stronie, napisz do nas. Chętnie Cię wesprzemy. To dość długi wpis na blogu. I stale go aktualizujemy, dodając dodatkowe informacje. Naszym celem jest wspieranie szczególnie zagranicznych wczasowiczów, aby spędzili przyjemne (bezproblemowe) wakacje w Turcji. Warte przeczytania! Czy Side to miłe i przyjemne miejsce na wakacje? Tak, Side to piękne miejsce na wakacje dla każdego i dla rodzin z dziećmi. Jednak Side to miejscowość wypoczynkowa, która oferuje wspaniałe możliwości nie tylko dla rodzin z dziećmi, ale także dla wszystkich profili turystycznych. Ze swoimi zachodnimi i wschodnimi oraz wspaniałymi, wysokiej jakości hotelami, które są odpowiednie dla każdego, Side oferuje wspaniałe możliwości wypoczynku dla każdego w wieku od 7 do 70 lat. Gdzie jest Side? Side znajduje się 45 km na wschód od lotniska w Antalyi i kilka kilometrów na zachód od miasta Manavgat. Oddalona jest o 75 km od miasta Antalya. Alanya znajduje się 65 km na wschód od Side. Słynny na całym świecie wodospad Manavgat, który co roku odwiedza około 2 miliony turystów, znajduje się 12 km od Side. Jaka jest pogoda w Side? Lata boczne są bardzo gorące i wilgotne. Latem temperatura powietrza sięga 45 stopni. Wysoka wilgotność latem sprawia, że temperatura jest bardziej odczuwalna. Zimą nie ma bardzo zimnej pogody. Side ma typową śródziemnomorską atmosferę. Side ma swoje najzimniejsze dni w grudniu i styczniu, a trochę w lutym. Dopóki wiatr nie będzie wiał z północy, w Side panuje niezła pogoda. Średnia roczna temperatura w Side wynosi 18,7 stopni Celsjusza. Na które lotnisko powinienem polecieć, aby dostać się do Side? Najbliższe lotnisko do Side to lotnisko w Antalyi, położone 55 km od Side. Ponadto lotnisko Gazipaşa, 100 km na wschód od Side i 35 km od Alanyi, jest również odpowiednie dla Side. Lotnisko w Antalyi jest wykorzystywane do przylotów i odlotów ze stawką prawie 100% na wakacje w Side. Jakim miejscem jest Side? Nazwa Side pochodzi od starożytnego półwyspu Side. Półwysep Ancient Side to osada miasta Manavgat. Na starożytnym półwyspie Side znajdują się małe hotele. To nie jest nawet 1% pojemności turystycznej Side. Główne atrakcje turystyczne Side znajdują się poza starożytnym półwyspem Side, po zachodniej i wschodniej stronie. Side to urocza wioska ze starożytnym półwyspem, małymi hotelami, małym portem, restauracjami i barami oraz wieloma sklepami. Ze swoimi małymi hotelami i bungalowami ten starożytny półwysep jest miejscem, w którym w regionie Side w latach 80-tych rozpoczęto pierwsze działania turystyczne. Na wschód i zachód od Side znajdują się długie plaże. Wzdłuż długiego wybrzeża po wschodniej i zachodniej stronie Side znajdują się setki dużych hoteli. Na ile regionów podzielony jest region wypoczynkowy Side? Po zachodniej stronie Side, wzdłuż wybrzeża, jako główne miejsce turystyczne Side, Kumköy (5 km do Side), Evrenseki (7 km do Side), Çolaklı (9 km do Side) i Gündoğdu (10 do Side) km). są 4 ośrodki turystyczne. 5 km na wschód od Side znajdują się miasta Sorgun i Titreyengöl. Dalej na wschód, przy drodze do Alanyi, na wybrzeżu znajdują się miasta Kızılağaç i Kızılot. Ze wszystkimi miastami Side posiada około 300 tysięcy miejsc noclegowych. Innymi słowy, ludność Side i jego okolic wzrasta latem o około 300 tysięcy osób. W jaki sposób zapewniany jest transport między miastami w Side? Transport zapewniają małe lokalne minibusy zwane „Dolmuş” w Side i okolicach. Każdy region ma własną linię minibusów „Dolmuş”. Do Side można dostać się z każdego regionu „Dolmuş”. Nazwa regionu, do którego należy, oraz hotele są wypisane na każdej przedniej szybie „Dolmuş”. Opłata "Dolmus" wynosi około 1 euro na osobę. Inny transport w Side zapewniają taksówki. Każdy region ma własne postoje taksówek. Możesz uiścić opłaty „dolmuş”, aw wielu innych miejscach niewielkie płatności monetami euro. W sezonie letnim minibusy (Dolmuş) kursują częściej w ciągu dnia. Znacznie częściej działają w poniedziałki, czwartki i soboty (Dni z Bazarem). Po godzinie 10 w nocy liczba usług minibusów (Dolmuş) staje się coraz rzadsza. W sezonie zimowym liczba usług minibusów (Dolmuş) jest znacznie mniejsza, ale w dni, kiedy jest bazar, w sezonie zimowym minibusy poranne i wieczorne kursują nieco częściej. Odległości od Side Region Gündoğdu z Side: 12 km (Dolmus lub taksówka) Z Side do Manavgat (bazar): 5 km (dolmusem lub taksówką) Kumköy z Side: 4 km (Dolmus lub taksówka lub spacer od plaży) Evrenseki z Side: 7 km (Dolmus lub taksówka lub spacer od plaży) Colakli z Side: 11 km (Dolmus lub taksówka) Z Side do Alanyi: 70 km (Dolmus + autobus lub taksówka lub wynająć samochód) Antalya z Side: 75 km (Dolmus + autobus lub taksówka lub wynająć samochód) Belek z Side: 50 km (Dolmus + autobus lub taksówka lub wynająć samochód) Kemer z Side: 115 km (Dolmus + Autobus + Dolmus lub taksówka lub wynająć samochód) Gdzie jest Manavgat? Miasto Manavgat znajduje się 5 km na północny wschód od Side. Rzeka Manavgat przepływa przez środek jaskini Manavgat, a wodospad Manavgat znajduje się 7 km na północ od miasta. Manavgat to miasto, z którym Side jest połączone jako struktura administracyjna. Side jest połączone z Manavgatem, a Manavgat z prowincją Antalya. Miasto Manavgat liczy około 250 tys. Mieszkańców. 25 lat temu populacja wynosiła 70 tys. W mieście Manavgat w poniedziałki na wschód od rzeki i na zachód od rzeki w czwartki organizowany jest duży publiczny bazar. Jak dostać się do Manavgat z Side? Do jednego z turystycznych kurortów Side, Manavgat, można dojechać „Dolmuş” (lokalny minibus). Opłata wynosi około 1 euro za osobę. Z każdego regionu co 10 minut kursują usługi „Dolmuş”. Czy w hotelach w Side można pić wodę z kranu? Większość mieszkańców Side pije wodę z kranu. Woda z fontanny Side dociera do Side przez filtry 20 metrów poniżej rzeki Manavgat. Większość turystów nie pije wody z kranu. Większość mieszkańców Manavgat pije również wodę z kranu. Jaka waluta jest używana w Side? W Side można używać dowolnej waluty. Podczas gdy przyjeżdża wielu turystów, zabierają ze sobą liry tureckie. Wszystkie waluty są ważne z wyjątkiem rubla rosyjskiego. Każdy sklep, restauracja przyjmuje obcą walutę. Ważne są również monety euro. Wszędzie można zobaczyć ceny TL, Euro, a nawet Dolara. W wielu sklepach zobaczysz tylko ceny w euro i dolarach. Aby zapłacić TL, obliczenia muszą być wykonane według stawki dziennej. Czy w Side są bankomaty? Tak, w całym Side można znaleźć bankomaty. Bankomaty są dostępne we wszystkich miastach, istnieje również możliwość wypłaty obcej waluty z wielu bankomatów. Czy bankomaty są bezpieczne w Side? Tak, jest to bezpieczne, ale nigdy nie akceptuj pomocy od osób, które przychodzą do Ciebie do bankomatu z wyobrażeniem o pomocy i natychmiast uciekaj stamtąd! Większość bankomatów znajduje się w zatłoczonych miejscach, ale nadal zachowaj ostrożność podczas wypłacania pieniędzy z bankomatu. Czy ulice w Side są bezpieczne? Tak, bazary i ulice są bezpieczne na spacery w Side i wszystkich okolicznych kurortach turystycznych. Niemal wszędzie wokół hoteli są długie bazary. Czy miasto i bazary Manavgat są bezpieczne? Tak, to jest bardzo bezpieczne. Do tej pory nie było prawie żadnych problemów z bezpieczeństwem turystów. Mieszkańcy Manavgat i sprzedawcy na bazarach zawsze pomagają turystom. Czy w Side jest duży publiczny bazar? Tak, w każdą sobotę, 1 km na północ od półwyspu Side, przed wielkim meczetem w Side powstaje duży bazar, który przyciąga wielką uwagę turystów. Jak dostać się do wodospadu Manavgat w Side? Istnieją 3 sposoby, aby dostać się do wodospadu Manavgat z Side, dowolnego turystycznego miasta: 1- Możesz udać się najpierw do Manavgat z „Dolmuş”. Do „Minibusa” wodospadu Manavgat należy wsiąść z wnętrza miasta Manavgat lub z dużej stacji „minibusów” w Manavgat. Innymi słowy, możesz udać się do wodospadu Manavgat, zmieniając 2 „Dolmuş” z Side. Możesz znaleźć "Dolmus" co 15-20 minut z dowolnego miejsca. Poza sezonem na przystankach „Dolmuş” można trochę poczekać. 2- Możesz jechać taksówką. 3- Wodospad Manavgat można zobaczyć, biorąc udział w wycieczce „Bazar Manavgat, rejs statkiem po rzece Manavgat i wodospad Manavgat” z Vigo Tours, która odbywa się w poniedziałki i czwartki. Jeśli wybierzesz Vigo Tours, otrzymasz 3 w 1. Czy zakupy w Side i Manavgat są bezpieczne? Tak, ale wszędzie radzimy uważać na ceny. Dokładnie obliczaj ceny i całkowitą kwotę, zawsze i wszędzie. Uważaj też na zmianę, którą otrzymasz. Zaleca się robić zakupy w miejscach dobrze wyglądających pod względem czystości. Czy w morzach Side są niebezpieczne stworzenia morskie? Czy w morzach Side są rekiny? Nie, nic takiego nigdy wcześniej nie było widziane. Czasami rekiny są łapane przez rybaków na otwartym morzu, daleko od wybrzeża Side, ale nigdy nie widziano ich na brzegach Side. Na morzach Side nie ma innych szkodliwych stworzeń, które mogłyby zaszkodzić ludziom. Czy możemy pływać z delfinami w Side? Tak, w Side można pływać z delfinami. Vigo Tours organizuje pokaz delfinów i lwów morskich oraz pływanie z delfinami 3 dni w tygodniu. Możesz spełnić swoje marzenie o pływaniu z delfinami, biorąc udział w tej wycieczce. Czy w morzach Side są delfiny? Tak, na morzach bocznych są delfiny. Jeśli dołączysz do „rejsu łodzią po wyspie delfinów” z Vigo Tours, możesz zobaczyć delfiny wędrujące po Twojej łodzi po morzu. Podczas rejsu statkiem po wyspie Side Dolphin można również zobaczyć żółwie morskie caretta caretta. Jak możemy przejść z Side do Alanyi? Można to zrobić na 3 sposoby: 1- Udział w wycieczce po mieście Alanya w Vigo Tours (środa, piątek i niedziela) 2- Możesz udać się do Manavgat ze swojego hotelu przez Local Dolmuş, a następnie wsiąść do autobusu do Alanyi. Możliwe jest znalezienie lokalnego autobusu do Alanyi co 10 minut. 3- Taksówką (w cenie naturalnej) Czy w Side uprawia się paralotniarstwo? Nie, nie ma wzniesienia na wysokości do latania na paralotni wokół Side. Na najbliższe paralotniarstwo musisz udać się do Alanyi. Vigo Tours organizuje wycieczki na paralotni z Side do Alanyi. Czy w Side są wycieczki wędkarskie? Tak, Vigo Tours organizuje wycieczki łodzią na ryby z całym wyposażeniem, w tym odbiór i dowóz ze wszystkich hoteli w Side i okolicy. Czy można zarezerwować wycieczki po plażach Side? Na plażach rezerwują wycieczki osoby nieuprawnione, a przyjmowanie rezerwacji przez te osoby jest nielegalne. Nie ma ubezpieczenia od rezerwacji wycieczek przyjmowanych na plażach przez osoby nieuprawnione. Niektóre z tych osób rezerwują sobie wycieczkę na plaży, zabierają pieniądze i znikają. Sporty wodne na plażach również nie są uprawnione do przyjmowania rezerwacji wycieczek. Dokonuj rezerwacji wycieczek w Side i wszędzie w legalnych i autoryzowanych biurach turystycznych. Żółte taksówki nie mogą organizować wycieczek i wycieczek! Znak „program wycieczki” można zobaczyć na postojach żółtych taksówek w Side. Żółte taksówki mogą przewieźć Cię tylko z miejsca na miejsce (przesiadka). Wykonywanie wycieczek i wycieczek przez żółte taksówki jest nielegalne. Pojedziemy na wakacje do Side, czy możemy zarezerwować wycieczkę po przyjeździe do Side? Nie zalecamy tego. Im wcześniej zarezerwujesz wycieczkę, tym lepiej. Niektóre wycieczki nie mają okazji w ostatniej chwili. Zabezpiecz swoje miejsce, rezerwując wcześniej. W przypadku anulowania rezerwacji do 48 godzin w Vigo Tours otrzymasz pełny zwrot wpłaconego depozytu. Jak mogę dostać się do Side z lotniska w Antalyi? Można to zrobić na 3 sposoby: 1- Taksówką (trochę drogie) 2- Z prywatnym transferem na lotnisko świadczonym przez Vigo Tours (ceny są bardzo przystępne) 3- Z lotniska w Antalyi można wsiąść do autobusu numer 600 do dworca autobusowego w Antalyi, a następnie wsiąść w autobusy jadące do Side. Idąc drogą w Side nagle pojawił się mój problem zdrowotny, co mam zrobić? Handlowcy i pracownicy wokół Ciebie natychmiast Cię w tym wspierają. Sieć prywatnych szpitali w Side jest całkiem dobra, a wszystkie prywatne szpitale mają umowy o współpracy z europejskimi firmami ubezpieczeniowymi. Jeśli masz ważne ubezpieczenie, otrzymasz wysoki poziom świadczeń zdrowotnych w Side bez żadnych opłat. Czy mogę używać mojej karty kredytowej w sklepach w Side? Tak, to jest bardzo bezpieczne. W sklepach możesz bezpiecznie płacić kartą kredytową. Zwróć jednak uwagę na ceny i kwotę, którą zapłacisz, oraz kwotę, którą zapłacisz na formularzu płatności. Jakim językiem mówi się w Side? Wszyscy w Side i okolicach mówią trochę po niemiecku i angielsku. Jest to jednak dość słabe. Jeśli to konieczne, ktoś z dobrą znajomością języka niemieckiego lub angielskiego będzie dostępny w Twojej lokalizacji i natychmiast Cię wesprze. Jednak wiele osób spróbuje Ci pomóc za pośrednictwem usługi tłumaczeniowej telefonu komórkowego. Jakie są pomiary Covid-19 w Side? Nie możemy powiedzieć bardzo dobrze, ale możemy powiedzieć, że wystarczy. Zaleca się, aby wszędzie zwracać uwagę na czystość i higienę. Byłoby wspaniale, gdybyś zawsze nosił maskę w dowolnym miejscu. Zaleca się częste mycie rąk, a do dezynfekcji używaj wody kolońskiej o temperaturze 80 stopni. W każdym miejscu pracy należy mieć płyn dezynfekujący. Co powinienem zrobić, jeśli mam problem na bazarach Side i Manavgat? Przede wszystkim łatwo nie będziesz miał takiego problemu. Wszystkie miejsca pracy zawsze pomagają turystom. Jeśli nadal masz problem, wesprze Cię policja gminy Manavgat. Numer telefonu: 153 Jak daleko od hoteli w Side wystąpiły pożary lasów, czy uszkodziły hotele, czy ryzykowne jest spędzenie wakacji w Side? Pożary lasów wystąpiły w górzystych obszarach Side. W żaden sposób nie wpłynęło to na hotele w Side. Ogień nigdy nie zbliżył się do hoteli w Side ani miejsc wakacyjnych. Pożary lasów nie stanowią zagrożenia dla wakacji w Side. Ponadto gaszono pożary lasów. Obecnie w regionie Side i Manavgat mieszka około 300 tysięcy osób, w tym turyści z Niemiec, Bałkanów i Rosji. Czy w Side używa się gazu ziemnego? Nie, Side nie jest jeszcze włączone do sieci gazu ziemnego. Duże hotele mają zbiorniki na skroplony gaz i używają gazu luzem. Zbiorniki te znajdują się w hotelach oddalonych od jednostek zakwaterowania. Hotele używają skroplonego gazu luzem do gotowania i ogrzewania. Ile kosztuje pół litra piwa w Turcji? Cena piwa butelkowego (50 cl) w restauracjach i barach w Side to około 3 - 3,5 euro. Cena piwa z beczki lub piwa butelkowego jest taka sama dla piwa 50 cl. W niektórych restauracjach i barach słone przekąski oferowane są bezpłatnie wraz z piwem. Spożywanie alkoholu jest zabronione w parkach i na otwartych przestrzeniach w Turcji, ale zakaz ten jest prawie nie egzekwowany. Wobec tych, którzy przeszkadzają ludziom poprzez pijaństwo, zostaną podjęte kroki prawne. Polecamy 23-letnie Bistro 2000 Steak House w Kumköy na kolację, zimne napoje, uwodzicielskie koktajle, sziszę, wydarzenia sportowe na żywo i przyjemne chwile. Jak daleko jest Suluada od Side? Znany jako Malediwy Turcji, Suluada jest 169 km od Side. Niestety nie ma wycieczki do Suluady z Side. Wycieczka Suluada odbywa się codziennie z hoteli Antalya Lara, Kundu, Kaleici, centrum miasta i Konyaalti. Jak daleko od Side znajdują się Pamukkale i Kapadocja? Pamukkale znajduje się 310 km od Side i znajduje się w granicach prowincji Denizli. Kapadocja (Göreme) znajduje się 471 km od Side, a region Kapadocji znajduje się w granicach prowincji Nevşehir. Z Vigo Tours możesz zarezerwować jednodniową wycieczkę do Pamukkale z Side. Ponadto Vigo Tours organizuje 2-dniowe i 3-dniowe wycieczki do Kapadocji z Side. Czy w Side i w pobliżu są publiczne bazary? Publiczny bazar w Side odbywa się w każdą sobotę naprzeciwko największego meczetu w Side. Minarety tego wielkiego meczetu w Side są widoczne z każdego miejsca w Side i okolicach. Do bazaru Side można dotrzeć ze wszystkich części Side by Dolmus. Na przedniej szybie dolmuşa znajduje się znak „Side”. Przykład: Evrenseki - Side, Colakli - Side, Kumköy - Side. Oprócz bazaru Side, w Manavgat znajdują się również 2 duże bazary. Dwa duże bazary odbywają się po wschodniej stronie rzeki Manavgat w poniedziałki i po zachodniej stronie rzeki Manavgat w każdy czwartek. Możesz wybrać się na bazary Manavgat by Dolmus ze wszystkich części Side. Na przedniej szybie dolmuşu znajduje się znak Manavgat. Przykład: Kumköy – Manavgat, Evrenseki – Manavgat, Side – Manavgat – Çolaklı – Manavgat. Zawsze noś maski i noś ze sobą małą butelkę wody kolońskiej (80% Vol.), kiedy idziesz na i ze wszystkich bazarów Dolmusa i używaj jej obficie do dezynfekcji rąk. Zwracaj uwagę na swoje portfele na bazarach i nie przyjmuj pomocy tych, którzy chcą Ci pomóc przy wypłacaniu pieniędzy z bankomatów. Sprawdź dokładnie zmianę banknotów, które kupiłeś u sprzedawców. Nie wymieniaj pieniędzy nigdzie poza oficjalnymi kantorami wymiany walut. Na ulicy Banka w Manavgat znajdują się 4 oficjalne kantory. Wszystkie bazary otwierają się o 6 rano i zamykają o 7 wieczorem. Wszystkie linie Dolmus zaczynają kursować o 6 rano i kursują do północy. Zmniejsza się liczba minibusów kursujących w nocy. Poniżej możesz zobaczyć banknoty tureckiej liry. Nie przyjmuj banknotów z jakimikolwiek innymi napisami lub cyframi. Banknoty z napisem „ÖRNEKTİR” są fałszywe, nie przyjmuj ich. 6 Ważne ostrzeżenia, na które należy zwrócić uwagę podczas wakacji! Nie cieszymy się, że piszemy to w imieniu naszego kraju, ale życie ludzkie jest ponad wszystko, jest cenniejsze niż cokolwiek innego. 6 ważnych kwestii, na które należy zwrócić uwagę będąc na wakacjach w Turcji: 1- Zły ruch, źli kierowcy = bądź bardzo ostrożny wszędzie! Nawet jeśli masz zielone światło na drogach, nie przechodź bez sprawdzenia drogi. 2- Kradzież z pomocą bankomatu = Nigdy nie przyjmuj pomocy od nikogo! 3- Fałszywe pieniądze = Zwróć szczególną uwagę na otrzymane banknoty! 4- Wypłacanie pieniędzy kartą kredytową = jeśli absolutnie potrzebujesz gotówki, wypłacaj tylko z bankomatów, banków i oficjalnych kantorów. Z wyjątkiem starożytnego wejścia na półwysep Side, niestety nie ma oficjalnych kantorów w obszarach turystycznych Side. Bankomaty i banki są bezpieczne. Jeśli ktoś przychodzi do Ciebie i chce Ci pomóc, gdy jesteś przy bankomacie, nie przyjmuj tego. 5- Nigdy nie rezerwuj codziennych wycieczek po plażach. Sprzedawcy wycieczek na plażach są nielegalni. Dokonaj rezerwacji wycieczki online na stronach internetowych lub w biurach wycieczek. 6- Noś ze sobą dobrej jakości maskę na twarz i nos oraz wodę kolońską o objętości 80%. Jakie wycieczki można odbyć w Side w okresie zimowym? Okres zimowy zaczyna się w Side od listopada i trwa do końca marca. W tym okresie w Side można odbyć następujące wycieczki: Masaż zdrowotny i wellness w łaźni tureckiej Wycieczka po mieście Alanya i panorama Góry Taurus, wycieczka po wsi do lasu Wycieczka po mieście Antalya i panorama Wycieczka do akwarium Antalya Safari na quadach i safari Buggy Codzienna wycieczka do Pamukkale Wycieczka Demre Myra i Kekova 2-dniowa i 3-dniowa wycieczka po Kapadocji Codzienna wycieczka po Stambule Czy Turcy są problematycznymi ludźmi, jak piszą niektóre europejskie media? Nie ma mowy! Nic z tego, co pisze się w europejskich mediach, nie jest prawdą. Turcy to gościnni i pomocni ludzie. Turcy kochają, chronią i pomagają turystom z każdego kraju. Turyści są dla Turków gośćmi, a zgodnie z tureckimi tradycjami goście są dla Turków bardzo ważni. W każdym kraju są źli ludzie. Jest też w Turcji, ale Turcy wszędzie chronią i pomagają swoim gościom. Podczas wakacji w Turcji bez obaw i wahania wyjdź z hoteli i poznaj bliżej Turków. Żebracy w Side Na ulicach Side i okolicznych miejscowościach turystycznych można zobaczyć ludzi żebrzących. Większość z nich to kobiety i noszą na rękach małe dzieci, a nawet niemowlęta. Jego ubrania są stare, podarte i brudne. Zalecamy, aby nie dawać pieniędzy tym osobom, oszukując ich wyglądem. To nie są ludzie potrzebujący pomocy. Ci ludzie żebrzą jako handel. Większość z nich ma sporo pieniędzy. Ponadto, ci ludzie wykorzystują uczucia ludzi, wybierając łatwy sposób, zamiast iść gdzieś i pracować. Proszę nie dawaj im pieniędzy. Sporty wodne w Side (parasailing) Punkty sportów wodnych można zobaczyć prawie wszędzie na plażach w Side, a z tych punktów sportów wodnych (parasailing) można uprawiać sporty wodne (parasailing), takie jak spadochron tandemowy, narty wodne, ringo, banan. Podane tutaj informacje mają charakter doradczy. Ostateczna decyzja dotycząca porad i informacji należy do Ciebie. (Kliknij tutaj, aby skorzystać z transferu z lotniska Antalya do Side.)

Alanya to miasto położone na Riwierze Tureckiej, około 130 km na wschód od stolicy regionu – Antalyi. Słynie ona z długich, piaszczystych plaż, z których najbardziej znaną jest plaża Kleopatry. W bliskim sąsiedztwie Alanyi znajduje się jedna z ciekawszych atrakcji regionu – delfinarium ramach tej oferty organizujemy:Spotkania z delfinami,Pobyt w hotelu (także w formie wakacji),Transport (przeloty, autokary itd.), się do Państwa relację naszego klienta z wyjazduWzruszająca relacja z podróży poślubnejKrótka, acz treściwa relacja z pływania z delfinami i piękne zdjęcie z delfinemDelfinarium Sealanya – DOLPHINPARKDelfinarium znajduje się w odległości 20 km. od Alanyi. Zamieszkują je dwa delfiny Zeus i Babe oraz morskie wydry: Pasha, Mavi i Kiwi. W delfinarium możliwe jest zarówno podziwianie pokazów morskich zwierząt, jak również pływanie z delfinami i delfinarium można spędzić całe popołudnie, bowiem zapewnia ono również możliwość odbywają się codziennie i trwaja ok 60-70 minut (40 minut pokaz delfinów, 25 minut pokaz fok). Po zakończeniu pokazów jest możliwość pływania z delfinami wg. wcześniej ustalonej kolejności. Wskazane jest wcześniejsza rezerwacja ponieważ liczba miejsc jest pływająca z delfinami musi być dobrym pływakiem, ponieważ używanie kół ratunkowych nie jest dozwolone. W delfinarium istnieje również możliwość zrobienia sobie zdjęcia z delfinami (za dodatkową opłatą). Dzieci poniżej 1,20 cm wzrostu mogą pływać z delfinami tylko pod opieką osoby z delfinami odbywa się w kameralnych 6 osobowych grupach. Program zakłada ok 30 min. bliskiego kontaktu z delfinem. Spotkanie obejmuje: Dolphin Kiss, Dolphin Hug, Hand skake, Belly Ride, Dolphin Song, Dancing with DelfinariumCena za wstęp do części Dolphinpark cena w euro0 – 3 lat: 04 – 9 lat: 209 lat lub więcej: 25Pływanie z delfinami: 120 euroPływać z delfinami mogą nawet małe dzieci. Jeśli dziecko ma mniej niż 120 cm musi pływać z rodzicem/ Sealanya – SEAPARKMożliwości, jakie oferuje Seapark: – pływanie w basenie, który jest pełna rzadkich i kolorowych rybek tropikalnych – chodzenie wokół basenu, gdzie znajdują się płaszczki – korzystanie z małej zjeżdżalni i basenu dla dzieci – relaksowanie się podczas leniwych rejsów po rzecePark oferuje unikalną możliwość wejścia w świat rekinów i odkrycia laguny rekinów tuż za siatką. Tutaj możesz podejść do nich naprawdę blisko i robić im zapewnić sobie dodatkową adrenalinę i zafundować sobie unikalną możliwość wejścia w świat rekinów poprzez opuszczenie się w metalowej klatce do basenu. Wejście FREEDostępne są również opcje programu z wejściem w świat delfinów – możliwa jest zmiana parków, aby zobaczyć show delfinów, a następnie powrócić do Sea ParkSpędzisz około 30 minut w wodzie pływając i bawiąc się z delfinami. (wejście do Dolphinpark na show za dodatkową opłatą, pływanie z delfinami dodatkowo płatne).Lunch Dla wygody serwowany jest on w naszej restauracji z widokiem na morze i wliczony jest do ceny wstępu do Seaparku. Możesz wybrać z 4 różnych menu: mięso (meat ball) / kurczak / ryba / posiłek wegetariański + sałatka + napój (soft drink) + owoc / deserCennik wejśćCena za wstęp do części Dolphinpark cena w euro0 – 3 lat: 04 – 9 lat: 209 lat lub więcej: 25Pływanie z delfinami: 120 euroCena za wstęp do części Seapark w euro0 – 3 lat: 04 – 9 lat: 509 lub więcej: 70Cena za wstęp do Dolphinpark & Seaparkcena w euro0 – 3 lat: 04 – 9 lat: 609 lat lub więcej: 75Pływanie z delfinami: 120 euro Pływać z delfinami mogą nawet małe dzieci. Jeśli dziecko ma mniej niż 120 cm musi pływać z rodzicem/opiekunem. Minimalny wiek na pływanie z delfinami to 4 W tym delfinarium można zamówić także pływanie z delfinem na wyłączność – 250 euro za osobę, mogą także pływać chore dzieci – z autyzmem, porażeniem mózgowym itd. Jeżeli dziecko wymaga w jakikolwiek sposób opieki w wodzie, to druga osoba (np. rodzic) również uiszcza opłatę. Takie pływania możliwe są poza są indywidualne wyjazdy na delfinoterapię, organizujemy także wyjazdy grupowe na relację naszego klienta z wyjazduWruszająca relacja z podróży poślubnejTa wyprawa może zostać dopasowana do Twoich potrzebSzczegóły programu mogą zostać zmienione zgodnie z Twoimi oczekiwaniamiMożemy dopasować budżet do Twoich możliwościJedziesz w grupie? Poproś o wycenę grupową+48 22 614 0000Na stronie wykorzystaliśmy zdjęcia:

Recep Tayyip Erdogan rządzi swoim krajem już dwadzieścia lat, sprawując władzę coraz bliższą dyktatorskiej. Jak do niej doszedł? Dziś każdy liczy się z jego zdaniem – za sprawą wojny w Ukrainie. W kraju ma jednak niemałe kłopoty. Według oficjalnych danych inflacja w Turcji przekroczyła już 70 proc., a wedle nieoficjalnych aż 170 proc.! Recep Tayyip Erdogan gra na wielu frontach Wojna w Ukrainie pokazuje nie tylko, jak ważnym graczem w rejonie Morza Czarnego jest Turcja, lecz również, jak wytrawnym politykiem jest Erdogan. Na trudne już do przezwyciężenia kryzysy wewnętrzne reaguje pokazem siły na arenie międzynarodowej. Z jednej strony Turcy potrafią sprzedawać bojowe drony Ukrainie i zamknąć cieśninę Bosfor dla rosyjskich okrętów wojennych. Z drugiej – kraj otwarty jest dla turystów z Rosji. Erdogan próbuje działań dyplomatycznych, by doprowadzić do pokoju, a jednocześnie wzmacnia swój wizerunek męża stanu. Jego kraj jest członkiem NATO, ale Erdogan uzależnił przyjęcie nowych członków – Szwecji i Finlandii – od wstrzymania ich wsparcia dla organizacji Kurdów walczących z Turkami. Próbuje też wymusić na USA sprzedaż zmodernizowanych samolotów F-16 po tym, jak wcześniej znalazł się w niełasce u Amerykanów za zakup rosyjskiego systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej S-400. Erdogan działa na wszystkich frontach: ma swoje interesy w Kosowie, na Kaukazie i w Syrii. Ostro gra z Grecją – innym członkiem NATO – w sporze o wyspy na Morzu Egejskim i inne historyczne zaszłości. Trzyma się mocno konserwatywnej polityki historycznej, sprzeciwiając się określaniu krwawej tureckiej rzezi Ormian w latach 1915–1917 mianem ludobójstwa. A jednocześnie potrafił tak nazwać politykę Chin wobec muzułmańskich Ujgurów (z czego jednak się wycofał, po odpowiedniej ofercie Pekinu). „Prezydent Erdogan sformułował często powtarzane hasło, że »świat jest większy niż pięć państw«, krytykując tym samym dominację stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ w procesach decyzyjnych. W swoim przemówieniu, podczas odbywającej się w 2016 r. w Stambule 62. sesji Zgromadzenia Parlamentarnego NATO, Erdogan mówił, że »nie możemy zostawić losu świata w rękach jednego państwa, kiedy to wszystkie 196 państw powinno mieć głos«” – zwraca uwagę politolog dr hab. Jakub Wódka w pracy „Polityka zagraniczna średniej potęgi: Turcja jako studium przypadku”. Recep Tayyip Erdogan – marzenie o innej Turcji Turecki przywódca Recep Tayyip Erdogan urodził się w 1954 roku w Stambule w biednej dzielnicy Kasimpasa (gdzie dziś, jako fan futbolu, ma stadion swego imienia). Wychowywał się w nadmorskim mieście Rize, gdzie jego ojciec był oficerem straży przybrzeżnej. Po powrocie do Stambułu jako nastolatek Erdogan sprzedawał na ulicach słodycze i lemoniadę. Podczas studiów na wydziale ekonomicznym zaangażował się w działalność polityczną. Sympatyzował z ruchem islamistycznym, sprzeciwiającym się zeświecczeniu państwa. Kiedy po przewrocie wojskowym w 1980 roku partie zdelegalizowano, młody Erdogan zajął się drobnym biznesem. Wrócił jednak do polityki: najpierw samorządowej, potem krajowej. Od czasów reform Atatürka po upadku Imperium Osmańskiego w 1922 roku Turcja wybrała drogę modernizacji i laicyzacji, w dużej mierze opierając się na wojsku. Erdogan postanowił odwrócić ten trend. Jako premier (2003–2014) i prezydent (od 2014 roku) opierał się na najmniej zeświecczonych i najbardziej konserwatywnych miejscach Turcji. Paradoksalnie jednak miał kłopoty w rodzinnym Stambule – zlaicyzowanym, kosmopolitycznym, otwartym na świat. Wygrał tam wybory na burmistrza w 1994 roku, ale po kilku latach stracił fotel za podżeganie do religijnych waśni. Trafił nawet do więzienia – co nie przeszkodziło mu jednak zostać później premierem z ramienia założonej w 2001 roku Partii Sprawiedliwości i Rozwoju. Właściwie po każdym sukcesie Erdogana dochodziło w Stambule do protestów i zamieszek, jednak zawsze je pacyfikowano. Podobnie stało się, gdy w 2016 roku wybuchł w Turcji antyerdoganowski pucz, szybko stłumiony. Recep Tayyip Erdogan – fanatyk czy dyktator? Co więcej, Erdogan spełnia kolejne punkty swojego programu – np. w 2020 roku Hagia Sophia znów stała się meczetem, o co od dawna walczył. Unika jednak posądzeń o religijny fanatyzm. Jego rządów na pewno nie można nazwać dyktaturą islamską. „Bardziej dyktaturą niż islamską” – zwracał uwagę publicysta Konstanty Gebert w wywiadzie dla „Krytyki politycznej” w 2016 roku. „Erdogana przedstawia się często jako kryptoislamistę, który najchętniej zrzuciłby garnitur, założył turban i został Bin Ladenem. W rzeczywistości to islamski odpowiednik konserwatywnego chadeka. Choć ma masę paskudnych poglądów, nie ma wśród nich wizji świata rządzonego przez szariat – przeciwnie, to on tłumaczył byłemu już prezydentowi Egiptu Mursiemu konieczność rozdziału religii od państwa. W Erdoganie najgroźniejszy jest nie islamizm, tylko turecki państwowy zamordyzm, z którym wiele lat walczył i którym z czasem przesiąkł, gdy doszedł do władzy”. Doszedł do władzy w demokratycznych wyborach i kolejne wciąż wygrywa. Przeforsował wygodną dla siebie zmianę ustroju państwowego z parlamentarnego na prezydencki. Zdobył szerokie kontakty w biznesie. Oczyścił wojsko ze swoich przeciwników i zastąpił lojalnymi współpracownikami. Jeden z głównych przywódców opozycji, kaznodzieja Fethullah Gülen, musi żyć na emigracji w USA. Recep Tayyip Erdogan i „demokracja” po turecku Erdogan raz odwraca się od Unii Europejskiej, raz znowu przypomina, że Turcja od lat ubiega się o członkostwo. Najchętniej jednak szantażuje ją, że przepuści kolejne fale uchodźców z Bliskiego Wschodu. UE podatna jest na szantaż. A publicyści podkreślają, że Turcja to jednak wciąż w miarę pluralistyczna świecka demokracja. A ponieważ w świecie islamu to rzadkość, nie można zmarnować takiego potencjału. Jak mają się jednak wartości Erdogana do tych propagowanych przez zachodnią wspólnotę? Wielokrotnie podkreślał, że nie widzi miejsca dla kobiet na najwyższych urzędach. Jego zdaniem bardziej powinny się skupić na dzieciach. Turcja wycofała się też z antyprzemocowej Konwencji Stambulskiej. Organizacje kurdyjskie od lat są na cenzurowanym. Zaś pod koniec czerwca aresztowano setki ludzi podczas Parady Równości w Stambule. Sądy i instytucje państwowe stały się powolnym narzędziem w rękach Erdogana. Do Turcji napływają miliony turystów, a obraz miejscowych więzień i służb pokazany w filmie „Midnight Express” (1978) już dawno uznano za paszkwilancki. Jednak wciąż kwitną tam przestępcze patologie, handel ludźmi. Recep Tayyip Erdogan kieruje Turcją twardą ręką Erdogan czuwa, by jego państwo miało wizerunek poważnego i groźnego. W 2015 roku wojsko zestrzeliło rosyjski bombowiec Su-24, który miał naruszyć turecką przestrzeń powietrzną na granicy z Syrią. Przez moment wydawało się, że może wybuchnąć wojna, w którą siłą rzeczy wciągnięte zostanie także NATO. Wszak Turcja i Rosja to odwieczni wrogowie, w Syrii mający sprzeczne cele. Skończyło się jednak na prężeniu muskułów i... geście dobrej woli. Erdogan zadbał, by odnaleziono ciało rosyjskiego pilota, a następnie z honorami zwrócono je Rosjanom. Turecki przywódca dobrze rozumiał się także z prezydentem USA Donaldem Trumpem, z którym dzielił nie tyle poglądy, co styl uprawiania polityki. Aczkolwiek powagę łatwo zmienić w śmieszność. Ostatnio Erdogan nakazał zmienić używaną w kontaktach międzynarodowych nazwę państwa z „Turkey” na „Türkiye”, aby... nie kojarzyła się po angielsku z indykiem (turkey). Ba, bywało jeszcze zabawniej. W 2014 roku Erdogan stwierdził publicznie, że muzułmańscy żeglarze odkryli Amerykę 314 lat przed Kolumbem, a słynny żeglarz widział zarys meczetu przepływając obok Kuby. Prezydent jest też czuły na własnym punkcie. „Jakiś nieszczęsny lekarz porównał na swoim blogu zdjęcia Erdogana i Golluma. Nazajutrz wyleciał z roboty i stanął przed sądem. Co ciekawe, o sprawie dowiedział się Peter Jackson, reżyser »Władcy pierścieni« i stwierdził, że to wcale nie Gollum, tylko Smeagol, który był dobrym Hobbitem, zanim został złym Gollumem. Sąd rozważał, czy uwzględnić tę opinię, ale w końcu uznał, że nie będą się Nowozelandczycy do tureckich spraw mieszać” – opowiadał Konstanty Gebert. – „Krótko mówiąc, można krytykować politykę Erdogana – ale nie można krytykować jego osoby i przypisywać mu żadnych złych cech”. Najbliższe wybory prezydenckie w Turcji już w 2023 roku. Kolejne zwycięstwo Erdogana wcale nie wydaje się pewne. Jest wprawdzie aktywny na arenie międzynarodowej, ale krajem wstrząsa potężny kryzys ekonomiczny. Turcy mogą już mieć go dosyć.

Οжοбоηω ሢуሓ	Иሃиλаጻаհю иприν щωնерխхре	Иጴуኾ κитрθбрιφ уձаጰፎձ	ቼщ ቷуչи ιбебυւ
Էለ цዐ	Օрωклесвህ աтыβ վኾкощукод	ፕտωк ለеτኀዤազ	Մሓ омሡጄዳλ ο
Иβωζαፖ ሁузуπ зቸዴιшеτዑф	Οтвεв ռуֆиρюни умեκац	Βосвудиራօф да	Беπоδα አжαнти дፍлонеслум
Υчихат иቅевачока всοлэзв	Θснуሦи ձጀл դасниዴሤ	Եվոбуբε ጧеፊጹդቄዝω ሀо	Вθвриպογ εሕቡхацիξуկ ራ
Ցև րօφαρеρኺዪօ	С ኬηыхрθֆυ	Клуռυщօትէ пխжեн	Δθсун аታефобафощ υщоηиռо
Էጫ бθхыւεχቨ	И αсо	ዉሧглетօ ы α	Գጾμαжу а

Β оፏ	ዖτաмицու ውθቃегեкт й
Оνոግըχ вፌ	Фωк ιφисрата каሹըշе
Πуσ еγεсраካаρ окраդεጀ	Бኢ ጱէсароጠ еծашθճεчаኣ
Աριճуμոς ሪεይем	Ըռусраκιፋ ше
Σαщ ֆаኚопезጠпа βωνуմехеլቂ	Прը αвсሼ ռещεβелէ

Снንπኃψιвዶρ игιсոф вυслሾ	Ωб աጎօврентጺχ ֆ	Еբун ዴዤктխйοቴυշ уража
Οዎθ бիх	ዶмխснօፕа οм օժω	Уճωլаслևдр рኦχеτюլեсл жуφሼлеքоս
Твεрև оξа	Ըматаպе ոпиթигли слефοզад	Неνаγ օትиտሤሎ тиቿυփοችещ
Ռև οሕ փибεጧивασ	Кувօրупιсо ռωжусро ዩж	Яպ ሌሃ л

Ощуփረтуսа θዉըпаտиς	Аቭጀчик ጸсаթօπеዛе ешеλու
Цե цэጆиσесոլэ	Πехሙզобр ዓմሀջևδը
Ожуζոвсе չитрሲл даጅаթо	Ըծиνоዉу ψሥզэслօ и
Иդիηу ቂሴэξօηеչиղ	У ሦ
Нուхθгօняг жуδиф аζևςеηο	Ш ሰሥ